Het zijn me de feestdagen wel! Nauwelijks is het ‘Feest van de Democratie’ achter de rug – overigens slechts door 53% procent van alle kiesgerechtigden gevierd – of we vieren vandaag het tweehonderd- jarige bestaan van onze Grondwet. Je zou verwachten dat deze mijlpaal in onze democratie, in het zachtste lamleer en goud op snee, ergens op een pronkplek, omgeven door ultrasonische bewakingsapparatuur, permanent geëxposeerd wordt zodat schoolkinderen er bedevaarten naartoe kunnen maken. Maar dat is niet het geval. Wellicht komt dat doordat onze grondwet er gewoon uitziet als een stapel velletjes papier. Het enige indrukwekkende eraan zijn de royale reeks handtekeningen, van zo’n beetje iedereen die toen iets voorstelde. In regentesk opzicht, wel te verstaan, want de kern van de grondwet is nou juist dat iedere Nederlander evenveel voorstelt.
Met die verzekering en geruststelling begint de grondwet ook. Hij valt meteen met de deur in huis. In artikel 1 staat het allemaal, geen speld tussen te krijgen. Geeft echt een goed gevoel om te leven in een land waar iedereen die er is, gelijk zal worden behandeld. Maakt niet uit hoe of wat je gelooft of wat je denkt. Geeft niet op welke politieke partij je stemt. Zelfs niet als je op verkiezingsdag liever in de kroeg zit. Al mag ik er vanzelfsprekend wel luidkeels een mening over uiten. Wit of zwart, of alle tinten er tussenin. Man of vrouw, of elke identiteit ertussenin. Seksuele geaardheid. Voor de grondwet zijn we allemaal gelijk. De grondwetgever houdt zelfs rekening met ‘iets mogelijks ongelijks’ wat we niet kennen want ‘ook dat is niet toegestaan’.
Dat bijna niemand de Grondwet op het netvlies heeft, komt doordat de rechter al of niet vermeende overtredingen van het gelijkheidbeginsel niet mag toetsen aan de grondwet maar dat moet doen aan afzonderlijke wetten. We kunnen dus geen beroep op doen, op de grondwet. In Amerika gebeurt dat wel. Zo ongeveer voor elk grondwettelijk wissewasje, wordt de rechter geraadpleegd. Hier niet. Hier gaan de regering en de Staten-Generaal over de grondwet. Daarom geeft het ook zo’n heisa als iemand wat in de grondwet wil veranderen.
De grondwet is onder meer een fatsoenswet. Wie wil weten hoe zich te gedragen in de Amsterdamse metro heeft genoeg aan Artikel 1. Kan je de overige 141 artikelen gewoon overslaan. Zou dus best handig zijn dat artikel beroemd te maken door het op elk metrokaartje te zetten. Kan je het lezen als je mobiel even geen bereik heeft. Ander idee! Ik stel voor Artikel 1 af te drukken op de wikkels van chocoladerepen. Waarom? Omdat ook de chocoladereep tweehonderd jaar oud is. Kan geen toeval zijn! En niet zo ingewikkeld toch?
Smakelijke grondwet toegewenst!
Casper Jansen
Share your thoughts