“Die soap over dat cruiseschip – Love Boat – klopte dat een beetje?” vroeg ik een oud – hofmeester. “Ja” antwoordde hij “zoutwaterliefde bestaat. Is een eigenaardige gevoelsturbulentie, veroorzaakt door de combine van wiegend schip, stampende scheepsmotoren en een normloos klotsende zee”. De roddel over de kapitein van het verongelukte Italiaanse cruiseschip dat hij nogal in beslag werd genomen door een Moldavische schone kan dus best waar zijn.
Kapiteins van cruiseschepen zijn moderne zeegoden. Zodra zij het dek betreden, worden zowel mannelijke als vrouwelijke passagiers bevangen door en soort ‘Schip Ahoy’- gevoel. Allemaal verlangend het hoogste genot tijdens een cruisvakantie te smaken: aan de kapiteinstafel te worden genodigd. Aan het zongebruinde gezagvoerdergelaat is te zien dat zij de passagiersgeneugten op waarde weten te schatten. Een ooglapje kan tot hun uitrusting horen, vaker zal het zo’n oogverblindende couturezonnebril zijn. Geholpen door reeksen goudgalon op de smetteloze uniformjas, stralen zij uit dat het droomschip, in geval van aanvaring met een ijsberg, in goede handen is. Dat er in de Middellandse Zee wordt gevaren, doet daar niets aan af. Gezagvoerders van cruiseschepen zijn entertainers die hun leidinggevende kwaliteiten verdelen tussen stuurhut en dansvloer.
Toen de Costa Concordia na een roekeloze kustpassage kapseisde, kon je als passagier gehoorzaam wachten op aanwijzingen van de centrale man die de boot bestiert. Of eigenmachtig het zinkende schip verlaten; indachtig de uitspraak van Churchill: ‘Heerlijk zo’n reis op een Italiaans schip. Onovertroffen, superbe dienstverlening, en in een noodsituatie doen ze niet aan die onzin van vrouwen en kinderen eerst’. Om, na de woelige baren te hebben doorzwommen, op het strand, de man tegen te komen, van wie je dacht dat hij druk was met ‘reef de riffen’ te roepen en het dirigeren van panikerende opvarenden.
De vakantieganger die laatstelijk in Italië kreeg toegesnauwd: ‘Ga aan boord, lul de behanger’ dient te weten dat die vermaning niet zozeer letterlijk als wel ernstig dient te worden genomen. Het was de kreet van de woedende schipper van de kustwacht toen die uit het marifoongesprek met de kapitein van het gestrande schip, opmaakte dat die de reddingswerkzaamheden vanaf de kant wilde leiden.
Op cruiseschepen leiden kapiteins dubbellevens. Het grootste gevaar dat een cruiseschip bedreigt, is niet een scheepsramp maar dat gezagvoerders zelf gaan geloven in het leiderschapimago dat hun passagiers hen aanwrijven. Vallen zij ten prooi aan die hybris, dan voeren ze feitelijk niet langer het gezag over zichzelf. Zonder dat iemand het in de gaten heeft, zijn zij van leiders volgers geworden.
Er was een scheepsramp voor nodig om waan en werkelijkheid te scheiden.
Casper Jansen
Share your thoughts